ديك چنى در آخرين اظهاراتش گفت: «به نظر مى‌رسد كه چشم‌انداز من نسبت به مرحله‌اى كه در آن قرار داريم، اين است كه ما تا اين لحظه يعنى بعد از شش سال توانستيم بخصوص در مورد عراق، همه برنامه‌هایى كه طرح كرديم را عملى سازيم».
اين سؤال مطرح مى‌شود كه آنچه را كه ديك چنى ادعا مى‌كند در عراق انجام داده، چه چيزهایى است؟ در عراق حدود چهار ميليون عراقى از مجموع 27 ميليون عراقى آواره هستند و مجبور شده‌اند خانه‌هاى خود را رها كرده و به خارج سفر كنند. حدود دو ميليون و هفتصد هزار عراقى نيز در داخل عراق آواره و سرگردان شده‌اند. صدها هزار عراقى در اردن منتظر هستند تا اوضاع آرام شده تا به کشور خود بازگردند. حدود يك ميليون مهاجر عراقى در سوريه همه دار و ندار خود را خرج كرده‌اند. به عبارتى ديگر فعالیت‌های ديك چنى در عراق حدود 15% جمعیت این کشور را آواره کرده است. 15% در آمريكا حدود 45 ميليون آمريكائى مى‌شوند.
هنوز بر سر تعداد كشته‌هاى عراقی از آغاز جنگ در سال 2003 تا كنون اختلاف نظر وجود دارد. به نظر مى‌رسد كه اگر به آمارى كه سال 2000 پيش‌بينى كردیم يك ميليون نفر ديگر اضافه كنيم، آمار به دست آمده در مورد تعداد كشته‌هاى عراق يك آمار منطقى خواهد بود. البته ديك چنى همه آنها را نكشته است. تحقيقات مجله لانست تاكيد مى‌كند كه ايالات متحده، مسئول مستقیم كشته شدن يك سوم از تعداد كشته‌هاى عراقى است كه از سال 2003 در عراق جان خود را از دست داده‌اند و اين امر به اين معنى است كه ما حدود سیصد هزار عراقى را كشته‌ايم و البته در مورد بقيه كشته‌هاى عراقی نيز ما به صورت غير مستقيم مقصر هستيم.
در اثر اين جنگ بغداد که از لحاظ فرقه‌اى متنوع بود، اكنون به يك شهر كاملا شيعى تبديل شده است. تعداد اهل سنت در بغداد فقط به 10% تا 15% مى‌رسد. از لحاظ اهل سنت، جنگ ديك چنى باعث تسلط شيعيان و ايرانى‌ها بر پايتخت عراق شده است. پايتختى كه همواره نماد كشورهاى عربى و مبارزه با استعمار بوده است. در انتخابات عراق، احزاب متعصب و همدست با ايران به قدرت رسيدند. «مجلس اعلاى اسلامى» در عراق كه حزب اساسى در پارلمان عراق شده است، توسط عراقى‌هایى اداره می‌شود كه در زمان صدام به ايران فرار کردند. این مجلس به دستور امام خمينى در سال 1982 در تهران تاسيس شده است. حزب الدعوه اسلامى، قديمى‌ترين حزب شيعى است كه براى برپايى حكومت اسلامى تلاش مى‌كند، اين حزب در دهه هشتاد به حزب‌الله در بيروت كمك كرد تا فعال شود و نخست‌وزير فعلى عراق از اين حزب است.
در سال 2005 شیعیان قانون اساسى عراق را وضع كردند، قانونى كه شوراى قانونگذارى را از تصويب قوانينى كه مخالف اسلام است، منع مى‌كند. برخى از مخالفان حكومت، دولت فعلى را عامل ايران مى‌دانند. خشونت‌ها و كشتارها روز به روز بين اعراب و كردها در شمال عراق بيشتر مى‌شود و ممكن است طرح اوباما براى عقب‌نشينى از عراق را به شكست بكشاند. این خشونت‌ها همچنین ممكن است تهديدى براى استقرار و امنيت در همه عراق گردد و حتى ممكن است آتش آن به سوريه، تركيه و ايران نیز كشيده شود.
بايد به ديك چنى بگوييم كه در نتيجه اين جنگ حدود صد هزار زن عراقى، شوهر و سرپناه خود را از دست داده‌اند و بيشتر آنها كسى را ندارند كه روزى آنها را تامين كند. آنها به سادگى نمى‌توانند از آب تميز و برق استفاده كنند. ديك چنى حدود 32 ميليارد دلار براى بازسازى چنين عراقى هدر داده است و بيشتر اين مبالغ را نمى‌توان دنبال كرد و نمى‌توان فهميد در كجا مصرف شده و به چه كسى تحويل داده شده است. ديك چنى حدود 32 ميليارد دلار را به نحوى توزيع كرده كه ما نمى‌توانيم بفهميم چه كسى آن را سرقت كرده است. آمریکایی‌ها از گروه بيمه آمريكائى خشمگين هستيد كه مبلغ 400 ميليون دلار را به عنوان اضافه‌كار به كارمندهاى خود داده است. ما در عراق سخن از 32 ميليارد دلار بر زبان می‌آوریم كه در كيسه‌هاى كاغذى قهوه‌اى رنگ توزيع شده است.
* خوان كول؛ استاد تاريخ خاورميانه و جنوب آسيا در دانشگاه ميشيگان
No comments:
Post a Comment