حرف‌های قدیمی با چاشنی امید.

حرف‌های قدیمی با چاشنی امید. « گاردین »

---

استراتژی جدید ایالات متحده تنها صفت تازه را یدک می‌کشد و قرار نیست حرف نو چندانی برای گفتن داشته باشد.

باراک اوباما با گذشت بیش از دو ماه حضور در کاخ سفید در نهایت استراتژی خود در خصوص دو کشور افغانستان و پاکستان را اعلام کرد. نوعی پرده‌برداری از استراتژی که مدتها بود فکر آقای رئیس‌جمهور و مشاوران او را به خود مشغول کرده‌بود. سخن گفتن در خصوص مناطقی نظیر افغانستان و پاکستان شاید سخت‌ترین کار ممکن باشد.اوباما با شعار تغییر روی کار آمد و انتظار همگان این بود که در نهایت هم بوی تغییر از تمامی حرکت‌های آقای رئیس‌جمهور به مشام برسد. در برخی حوزه‌ها آرزوی امریکایی‌ها برآورده شد و در برخی نیز تغییر همچنان شعاری غیرقابل تحقق باقی ماند. در نطق اخیر باراک اوباما هم به سختی می‌توانستید نکته تازه‌ای پیدا کنید. اوباما با وجود سن کم برای حضور در کاخ سفید گویا از ذکاوت بالایی برای کنترل احساسات برخوردار است. درست در شرایطی که کشورهای حاضر در افغانستان در قالب ناتو خود را برای عقب‌نشینی از این کشور جنگ‌زده مهیا می‌کنند شاید آسانترین راه برای بازگرداندن امید به رهبران ناتو و سربازان خارجی سخن گفتن از " استراتژی تازه " باشد. استراتژی که تنها صفت تازه را یدک می‌کشد و قرار نیست حرف نو چندانی برای گفتن داشته باشد.

یک مقام نزدیک به کاخ سفید پس از اظهارات اوباما به شرط عدم افشای نامش گفت: حقیقت این است که هیچ نکته تازه‌ای در کار نیست. استراتژی همان استراتژی سابق است البته با منابعی بیشتر.

در این استراتژی حداقل تا حدی حقایق در نظر گرفته شده است.نکات مثبت همچنان در میان تلی از نکته‌های منفی خودنمایی می‌کنند. حقیقت این است که ژنرال‌های امریکایی این بار سعی کرده‌اند اندکی چاشنی کمک‌های اجتماعی به فعالیت‌های نظامی بدهند. برای نخستین بار حرف از بازسازی افغانستان به میان آمد. برای نخستین بار هم در یک گزارش امریکایی ، پاکستان از سوی شریک قدیمی خود یعنی ایالات متحده متهم به سهل‌انگاری شد.امریکایی‌ها برای نخستین بار اعلام کردند که امنیت و آرامش به افغانستان بازنخواهد گشت مگر آنکه پاکستان دیگر بهشست امن القاعده و نیروهای طالبان نباشد.

گفتگوهای صلح، طرحی برای مذاکره با اعضای نه چندان فعال طالبان و تعلیم نظامی نیروهای امنیتی ارتش و پلیس همه و همه در این استراتژی مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌بود. حتی اگر بتوانیم ادعا کنیم که بخش اعظم استراتژی اوباما در خصوص افغانستان و پاکستان هم تنها شلیک گلوله‌های قدیمی به همان هدف پیشین است ، نمی‌توانیم نظم موجود در این گزارش و پیام امید بخش آن را انکار کنیم. حداقل این است که اوباما همچنان مانند دوران رقابت‌های انتخاباتی ‌اش به خوبی از واژه‌ای به نام امید استفاده می‌کند.

البته در این گزارش هم نکته‌های غیرقابل تحققی وجود دارد.اهدافی مانند توانایی پاکستان در کنترل سرویس‌های اطلاعاتی ارتش که در حقیقت تحت نفوذ طالبان و القاعده است درست مانند مهار یک شبه قاچاق مواد مخدر در افغانستان غیرقابل دسترس است.آنچه که حائز اهمیت است این است که فضای حاکم بر واشنگتن کاملا متفاوت از یک سال پیش است.آنچه که مهم است این است که چگونه این تغییر فضای کلامی می‌تواند در عمل هم تداعی پیدا کند.

پاکستان

استراتژی اوباما در خصوص پاکستان تنها و تنها یک معنا دارد: لطفا چک‌های اسفید امضا را به ما بازگردانید. این بخش از استراتژی اوباما کاملا رنگ و بوی تازه‌گی دارد. در دوران ریاست جمهوری جورج بوش ،پاکستان تنها چک‌های سفید امضا را بی‌اندک عملی به تعهداتش دریافت می‌کرد. این در حالیست که اوباما گویا پیمان مودت خاصی با رهبران پاکستان ندارد.پس از حادثه یازدهم سپتامبر و کمک پاکستان به ایالات متحده در براندازی حکومت طالبان در افغانستان ، جورج بوش رئیس‌جمهوری وقت مبلغ هفت میلیارد دلار را به عنوان کمک هزینه نظامی راهی پاکستان کرد. پولی که بیش از آنکه صرف مبارزه با تروریسم شود برای ادامه مناقشه با هندی ‌ها خرج شد. در استراتژی جددی باراک اوباما اما کمک‌های نقدی تنها در شرایطی انجام می‌گیرد که پاکستانی‌ها هم به تعهدات خود عمل کنند. بیشتر کمک‌های ایالات متحده هم این بار خرج بازسازی مدارس و ساخت جاده‌های جدید خواهد شد.

باراک اوباما در اظهارات اخیر خود اعلام کرد که ایالات متحده به دنبال تاسیس موسسه‌های ترویج دموکراسی در این کشور است و از این پس دولت ایالات متحده تنها بر روی افراد و سیاستمدارهای پاکستانی سرمایه‌گذاری نخواهد کرد . اشتباه استراتژیکی که جورج بوش در خصوص پرویز مشرف مرتکب شد. البته مدافعان سیاستهای بوش بر این باورند که آن بخش از سرمایه ایالات متحده که در مقابله با مدارس ترویج خشونت صرف در پاکستان هزینه شد، نتایج مثبت و ملموس فراوانی داشته است.

حالا اما باراک اوباما برای پیشبرد چنین استراتژی با مشکلات بیشتری نسبت به چند سال پیش روبه‌رو است. بسیاری از روستاها و مناطق مرزی در اطراف مرز مشترک با افغانستان توسط طالبان و القاعده کاملا تخریب شده‌اند. معلمان مدارس عادی نیز بارها هدف حملات شبه‌نظامیانی قرار گرفته‌اند که به دنبال ترویج مدارس مذهبی در پاکستان هستند. به تمامی این دردسرها باید خمکاری سرویس‌های جاسوسی ارتش پاکستان با افراطیون را هم اضافه کرد.

نیروهای امنیتی افغان 

بر اساس استراتژی جدید ایالات متحده هزاران سرباز تازه‌نفس امریکایی به افغانستان می‌روند تا وظیفه تعلیم سربازان افغان چه در قالب ارتش و چه نیروهای پلیس را بر عهده داشته‌باشند. بر اساس طرح اوباما ارتش افغانستان باید تا سال 2011 به 134 هزار سرباز کارکشته و حرفه‌ای مجهز باشد. تعداد سربازان در اختیار ارتش تا چند سال پس از این تاریخ هم باید به 200 هزار نفر برسد. در صورت تحقق این امر می‌توان امریکا را به دستیابی به حداقل یک امتیاز مثبت در افغانستان مفتخر کرد. در حال حاضر ارتش این کشور نود هزار نیرو در اختیار دارد و افغان‌ها اعتماد بسیاری به نیروهای ارتش دارند. نقطه ضعف افغانستان در حال حاضر نیروهای پلیس این کشور است. این کشور نیاز مبرمی به برخورداری از نیروهای پلیس کارکشته دارد.

مبارزه با فساد

باراک اوباما در اظهارات خود بی‌اندک ملاحظه‌ای به مقامات سیاسی در کابل هشدار داد که کمک‌ها تنها زمانی انجام می‌گیرد که دولت افغانستان به فساد مالی و ادارای در ساختار دولتی این کشور پایان دهد. البته سخن گفتن از این استراتژی بسیار آسانتر از عمل کردن به آن است. حامد کرزای تا کنون بارها این ادعاهای ایالات متحده را کذب محض خوانده است.

خدمات اجتماعی

طرح جدید باراک برای افغانستان تا حدودی دل مردم این کشور را خوش کرده‌است . بر اساس مفادی از این طرح ایالات متحده تیم‌های آموزشی متشکل از دبیران، متخصصان کشاورزی ، وکلا و مهندسان راه و ساختمان را راهی افغانستان می‌کند تا به روند بازسازی این کشور سرعت بیشتری ببخشد. البته حقیقت اینجاست که ایالات متحده در حال حاضر هم نیروهای داوطلب چندانی برای اعزام به این مناطق در اختیار ندارد. افغانستان کابوس امریکایی‌ها است و دقیقا به همین دلیل امریکایی‌ها علاقه چندانی به حضور در یکی از خطرناک‌ترین مناطق جهان ندارند. مشکل دیگر هم نحوه پرداخت حقوق مکفی به این افراد و اطمینان از عملکرد مثبت آنها در افغانستان است . انتخاب وسایل نقلیه مناسب برای این افراد هم جهت عبور و مرور امن در سرتاسر این کشور خود از دغدغه‌های ایالات متحده است.

همزمان با تمامی این تحولات ایالات متحده در نهایت به کمک دولت افغانستان می‌آید . دولتی که از مدتها پیش طرح بازگرداندن آن طیف از اعضای طالبان را که فعالیت چندانی در قالب این گروه را نداشتند صادر کرده‌بود. حالا ایالات متحده هم تمام همت خود را بر همین امر متمرکز کرده است.

منبع : گاردین/خبر آنلاین/29.3.2009

نویسنده : جولیان بورگر

برگردان متن : سرکار خانم سارا معصومی

لینک به زبان اصلی : There's nothing new in Barack Obama's foreign policy